2. Ruimte

2.1 Wonen

De Omgevingswet is inmiddels in werking getreden. Het ontvangen en behandelen van aanvragen via het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) verloopt redelijk goed. Inmiddels hebben we 32 vergunningen verleend onder de Omgevingswet. Wel gaat de nieuwe wet gepaard met het nodige zoekwerk omdat onderwerpen op een andere plek in de wet zijn geregeld en soms ook daadwerkelijk anders zijn. 
Overigens hebben we nog 76 aanvragen in behandeling die nog onder het regime van de Wabo zijn ingediend. 

Sinds 1 januari hebben we een omgevingsplan van rechtswege. Dit tijdelijke omgevingsplan bestaat uit al onze bestemmingsplannen, 600 regels die we van het Rijk hebben gekregen (de bruidsschat) en regels uit een aantal verordeningen. Via wijzigingsbesluiten zullen we dit tijdelijke omgevingsplan voor 1 januari 2032 om moeten zetten in een omgevingsplan nieuwe stijl. Ook in Q1 hebben we verder gewerkt aan de voorbereiding van wijzigingsbesluiten: het wijzigingsbesluit omgevingsplan Wyldehoarne 4, fase 2 en het wijzigingsbesluit omgevingsplan Buitengebied Zuid West. De software die we hebben vormt op dit moment de beperkende factor in de voortgang, vooral voor de wijziging Wyldehoarne 4, fase 2. In Q1 hebben we ons georiënteerd op een ander softwarepakket. We hopen dit zo snel mogelijk aan te kunnen schaffen. 

We werkten ook verder aan de Verordening Fysieke Leefomgeving (VFL). We leggen de verordening in Q4 in ontwerp aan de raad voor met het voorstel om de participatieprocedure te starten.  

We hebben gewerkt aan het herstellen van onvolkomenheden in de Legesverordening. De raad heeft op 24 april een besluit genomen over de voorgestelde wijzigingen. 

Wij hebben met de provincie Fryslân gewerkt aan het uitvoeren van de regionale woondeal Zuidwest Friesland. In februari 2024 dienden wij samen met tien andere Friese gemeenten een subsidieaanvraag in het kader van de Woningbouw-impuls in. De subsidie die gericht is op de onrendabele top van sociale huurwoningen, is inmiddels toegekend. Ook rondden wij met de provincie het provincie-brede onderzoek naar de planningslijsten van gemeenten af. In april 2024 hebben wij een raadscarrousel georganiseerd met de corporaties in aanloop naar het volkshuisvestingsprogramma, dat wij in juli aan u aanbieden. 

Op grond van de Wet versterking regie volkshuisvesting zijn gemeenten verplicht om voor 2026 een woonzorgvisie op te stellen. In Q1 stelden wij de procesnotitie voor de wonen, welzijn, zorgvisie vast. In april 2024 vond een eerste bijeenkomst plaats met onder andere zorgpartijen, welzijnsorganisatie, het sociaal werk, makelaars waar de opgave die voor ons ligt onderwerp van gesprek was. De planning is om de woonzorgvisie in Q4 van 2024 vast te stellen.

In Fries verband werken we aan het opstellen van een urgentieverordening. In maart 2024 is de uitgangspuntennotitie Fryske Urgentieverordening vastgesteld. Op basis van de uitgangspuntennotitie wordt voor de zomer een concept urgentieverordening opgesteld in provinciaal verband. Naar verwachting krijgt de gemeenteraad de verordening ter vaststelling aangeboden in het 1e kwartaal 2025, 

In Q3 van 2023 organiseerden wij een derde inventarisatieronde op grond van het BTO-concept. Er zijn gesprekken gevoerd in Langweer, Vegelinsoord en Scharsterbrug. Wij verwachten de resultaten van deze gesprekken in juni vast te stellen. Dan kunnen wij ook perspectief geven op eventuele vervolgstappen voor woningbouw in deze kernen. We gaan bij de doelstelling ‘ontwikkeling van de gemeente door woningbouwprojecten te realiseren’ in de op de resultaten die we bij de andere BTO-projecten hebben geboekt. 

Per 1 juli 2023 is de Wet op het goed verhuurderschap van kracht. Wij beschikken inmiddels over een meldpunt waar inwoners zich kunnen melden voor huuroverlast. In de integrale visie op de huisvesting van internationale werknemers zullen wij aangeven hoe wij kunnen zorgen voor goede huisvesting en begeleiding voor internationale werknemers. Wij stellen eerst een startnotitie op. De startnotitie bieden wij na de zomer aan. 

Wij hebben de onderzoeksresultaten van de mogelijkheden tot flexwonen aan u aangeboden bij het onderzoek naar de driehoek Joure Zuid. Hierbij werd duidelijk dat flexwonen geen instrument is, dat we binnen de gegeven financiële parameters, effectief kunnen inzetten. Andere woonvormen gaan we uitwerken in het volkshuisvestingsprogramma. 

Wij hebben per april 2024 tot en met 2030 1.254 woningen in het uitvoeringsprogramma wonen opgenomen. Dit hebben we gedaan om de doelstelling uit de programmabegroting van 1150 woningen te halen. We hebben meer gepland dan 1150 omdat de ervaring leert dat er ook altijd projecten uitvallen. De doelstelling van 1150 woningen is overeengekomen in de regionale woondeal. We maken vorderingen bij het realiseren van dit programma. Dit is te volgen via het dashboard woningbouw, maar we lichten er hier een aantal projecten uit. 

• In Joure is de woningcorporatie gestart met de bouw van 46 woningen bij de herstructurering van Scharcamp /De Finne. 
• De voorbereidingen voor de bouw van ruim 140 woningen in Wyldehoarne 4, eerste fase zijn gestart. De oplevering is voorzien in 2025 en verder.  
• Het ontwerpbestemmingsplan Sevenwolden in Joure is ter inzage gelegd. Hier zijn 53 woningen gepland. 
• Het bestemmingsplan Tramdijk-Oost in Lemmer, dat voorziet in de bouw van 64 woningen, is in februari vastgesteld.  
• Het ontwerp-bestemmingsplan Hof van Lemmer (205 woningen) is nog net in 2023 ter inzage gelegd. De vaststelling van het plan is voorzien in mei 2024. 
• Het herstructureringsplan De Polle loopt ook volgens planning. Het bestemmingsplan is onherroepelijk en de voorbereidingen voor de bouw zijn gestart. Het plan voorziet in 20 grondgebonden woningen en 79 appartementen inclusief de realisatie van ligplaatsen. 
• In Sint Nicolaasga aan de Kade 5/7 is gestart met de bouw van de 12 grondgebonden woningen. Voor de eerste woningen is het hoogste punt bereikt.  
• In Ouwsterhaule is het Build-To-Order project in een vergevorderd stadium. Er zijn verschillende bijeenkomsten georganiseerd wat uiteindelijk heeft geleid tot een schetsontwerp dat door coproductie tot stand is gekomen. Het plan gaat uit van 25 woningen, waaronder zes sociale huur.  
• Voor het BTO project Rotsterhaule / Sintjohannesga is een aantal belangstellenden afgehaakt. Wij zullen de raad in Q2 vragen in te stemmen met de verkavelingsschets en met het voortzetten van het project. 
• In Tjerkgaast aan It Foarfjild bereiden we de planologische procedure voor met het oog op het realiseren van 6 woningen in het kader van BTO.  
• We bereiden de bouw van 9 woningen voor in Oosterzee. De kavelverkoop start na de zomer 2024. 

De provincie wil 3000 extra woningen realiseren, een woondeal 2.0 dus eigenlijk. Voor ons betekent dit het realiseren van 197 extra woningen. Wij kunnen dit opvangen binnen onze doelstelling. 

Samen met de Friese gemeenten en de Vereniging Nederlandse Gemeenten is een zienswijze ingediend op het concept N.P.L.G (Nationaal Programma Landelijk Gebied). In deze zienswijze vragen wij het Rijk om heldere doelstellingen te formuleren in het N.P.L.G. Ook vragen wij rekening te houden met het F.P.L.G. (Fries Programma Landelijk Gebied). Daarnaast wordt gewerkt aan het oprichten van gebiedsteams om uitvoering te geven aan het F.P.L.G. Hierbij is aandacht voor opgaven die vragen om een integrale aanpak zoals de landbouwtransitie, de Kader Richtlijn Water, blauwgroene dooradering en biodiversiteit. 

In het laatst gevoerde gesprek op 26 april 2024 met de betrokken partijen, is duidelijk geworden dat er momenteel onvoldoende consensus is te bereiken om tot een convenant bollenteelt te komen. Dit is mede ingegeven door het feit dat er in de eerste helft van mei opnieuw een tweetal rechterlijke uitspraak te verwachten is over dit onderwerp. Met betrokken organisaties is afgesproken dat we dit najaar met elkaar de balans gaan opmaken om tot vervolgstappen te komen. 

Het funderingsloket is op 1 maart 2024 geopend, hiervoor is een website in de lucht gebracht en zijn er laagdrempelige inloopspreekuren ingepland op diverse locaties in het veenweidegebied. Het oprichten van het funderingsloket is voortgekomen uit het advies van de Funderingstafel. 

De Compensatiesystematiek Veenweide is bijna afgerond. Deze systematiek genereert een inkomenscurve bij een bepaalde peilopzet welke kan dienen voor de bepaling van vergoedingen bij vernatting. 

Er wordt gewerkt aan de Herijking Veenweideprogramma 2021 – 2030. De essentie van de herijking ligt in het bevestigen van de indicatieve doelstellingen voor het beperken van CO2-emissie uit de bodem en het bepalen van maatregelen op verschillende bodemtypes. 

Regio analyse 
Afgelopen periode zijn er verschillende sessies georganiseerd om input te krijgen over het toekomstige gebruik van het elektriciteitssysteem in Heerenveen en De Fryske Marren. De sessies waren zowel extern gericht op bedrijven als intern. De interne sessies hadden als doel om de betrokkenheid en de urgentie onder de aandacht te krijgen. Hierbij zijn verschillende vakdisciplines betrokken zoals verkeer, stedenbouwkundige, duurzaamheid en economische zaken. Daarnaast was de input waardevol om een totaalbeeld te creëren van de elektriciteitsopgave. Half mei is er een feedback ronde waarbij de betrokkenen de kans krijgen om input te leveren op de conceptversie.  

Energievisie Friesland 
Alle 12 provincies is verzocht om de regie te pakken in het ontwerpen en realiseren van het elektriciteitsnetwerk van de toekomst, de Energievisie. De provincie Fryslân, de Friese gemeenten, Wetterskip Fryslân en de FEA (Friese Energie Alliantie) werken op het gebied van energietransitie samen binnen de Friese Energietafel (FET). Binnen dit samenwerkingsverband is de afgelopen periode gewerkt aan de concept Energievisie. De concept Energievisie beschrijft hoe er in Friesland wordt gewerkt aan het energiesysteem van de toekomst (2030-2050). De komende periode kunnen de gemeenten en Wetterskip Fryslân wensen en bedenkingen meegeven aan de concept Energievisie. In december 2024 wordt de Energievisie Fryslân vastgesteld door Gedeputeerde Staten.  

380kV Vierverlaten – Ens 
In de Milieu Effect Rapportage worden verschillende tracé-alternatieven getoetst. Afgelopen periode zijn er diverse informatiebijeenkomsten geweest voor omwonenden. Punt van aandacht blijft de afstandsnormen die worden gehanteerd door Tennet en het Ministerie van Economische Zaken. De afstandsnormen zorgen ervoor dat gevoelige bestemmingen zoals scholen en woningen voldoende afstand hebben tot de magnetische velden afkomstig van de hoogspanningsmasten. Dit is een zorg die leeft bij de inwoners van de gemeente. Daarnaast zijn er zorgen over de landschappelijke impact van het nieuwe tracé door de gemeente. Alle Friese gemeenten hebben aangedrongen op het geheel ondergronds brengen van 110 kv en voor 380 kv bij gevoelige bestemmingen. Voor onze gemeente dringen we aan op het organiseren van inloopbijeenkomsten en op het eventueel aanhaken van het regelstation bij Oudehaske op het 380 kv-netwerk. 

Regionale Energiestrategie (RES) 
In Friesland hebben we de ambitie om in 2030 tenminste 3 Terawattuur (TWh) duurzame energie op te wekken. Momenteel is er sprake van netcongestie. Provinciaal zijn er politieke keuzes gemaakt die het opwekken van grootschalige duurzame energie moeilijk maken. De provinciale omgevingsverordening geeft geen ruimte voor nieuwe grootschalige opwek. Dit zorgt ervoor dat het behalen van de RES doelstellingen lastig is.  

In 2030 moet tenminste 20% van de gebouwde omgeving van het gas af zijn. Diverse partijen, waaronder woningbouwcoöperaties zoals Accolade en Dynhus zijn volop bezig om hun woningvoorraad gereed te maken zodat deze gasloos verwarmd kunnen worden. Daarnaast is Dynhus actief met het realiseren van een warmtenet ontwikkeling in Lemmer zodat deze woningen voor 2030 verwarmd worden zonder gebruik van fossiele energiebronnen. 
Daarnaast zijn er meerdere haalbaarheidsstudies uitgevoerd waaruit blijkt dat ook in andere dorpen een andere fossielvrije vorm van verwarmen haalbaar lijkt. 

In de warmtevisie 2022 zijn vier dorpen aangemeld als startdorp: Balk, Terherne, Elahuizen en Boornzwaag. 

Balk: vergevorderd in de ontwikkelingen om heel Balk aardgasvrij te maken. De lokale initiatiefnemer is de Energiecoöperatie Gaasterland die werkt aan het project 'Eigen Warmte Balk'. Als gemeente ondersteunen wij hierbij. In 2024 keren we de 3de en laatste keer € 200.000 subsidie uit aan het project. 

Terherne: de lokale initiatiefnemer is energiecoöperatie 'De Poask'. Zij zet zich in om heel Terherne aardgasvrij te maken. De gemeente ondersteunt hierbij. Daarnaast neemt de gemeente deel aan het EU Interreg north sea traject WaterWarmth. Hierbij is cofinanciering vanuit de EU beschikbaar om onderzoek te doen naar aquathermiesystemen voor een klein waterrijk dorp (naast Terherne zijn er vele dorpen in Friesland die vergelijkbaar zijn) 

Elahuizen: na een eerder onderzoek waaruit gebleken is dat een warmtenet/energielandschap in het dorp niet haalbaar is met de huidige technische en financiële mogelijkheden, zijn de initiatiefnemers zich aan het heroriënteren op vervolgstappen. Hierover is regelmatig overleg met de gemeente. 

Boornzwaag: in 2022 gestart als startdorp door twee inwoners die een eigen woning wilden verduurzamen via aquathermie en dit als demonstratie gebruiken voor overige inwoners. Beide initiatiefnemers hebben ondertussen aangegeven geen interesse te hebben om een actieve rol op te pakken. Dit initiatief evalueren we momenteel, waarna we het afronden. 

Joure: geen startdorp, maar vanwege de restwarmte potentie vanuit de Jacob Douwe Egberts fabriek, de hoge woningdichtheid en veel woningcoöperatie bezit onderzoeken we momenteel de mogelijkheden om (een deel van) Joure met een warmtenet aardgasvrij te maken. 

Er zijn gesprekken gevoerd met de provincie over aanvullende financieringsmogelijkheden vanuit de EU. De aanleiding is het grote verschil tussen gebieden met een hoge bevolkingsdichtheid en gebieden zoals bijvoorbeeld gemeente De Fryske Marren. Het resultaat is dat het Ministerie van Economische Zaken mogelijkheden gaat onderzoeken of een aanpassing van uitgangspunten van een landelijke subsidie herijkt kunnen worden die hiermee passender worden voor het landelijke gebied. 

Via verschillende manieren worden lokale initiatieven in de gelegenheid gesteld om kennis en kunde uit te wisselen aan andere initiatieven binnen en buiten de gemeente. Hiervoor is bijvoorbeeld in het eerste kwartaal samen met de Missy Wetterwaarmte een community of practices opgezet.  

Op dit moment verricht Berenschot voor ons een onderzoek betreffende een te nemen keuze van de gemeentelijke rol in beoogde warmtenetten. Besluitvorming hierover vindt plaats in Q4 2024. De aanleiding voor dit onderzoek is tweeledig. Ten eerste heeft het Rijk de beoogde Wet collectieve warmtevoorziening (Wcw) als niet controversieel verklaard. Hierdoor is de doelstelling om de bebouwde omgeving vrij van fossiele brandstoffen te verwarmen overeind gebleven, met een verplichte rol voor overheden in de warmteleveringsinfrastructuur. 
Ten tweede om duidelijkheid te geven aan de initiatiefnemers van de startdorpen die op dit moment bezig zijn met voorbereidingen om hun dorp (gedeeltelijk) gasloos te verwarmen. 
De beoogde Wcw betekent veel voor overheden en vraagt om een keuze van ons. Daarnaast heeft de raad startdorpen vastgesteld in de warmtevisie. Het startdorp Balk is koploper als het gaat om de ontwikkeling en aanleg van een warmtenet en heeft behoefte aan duidelijkheid van de gemeente betreft haar rol keuze betreft initiatieven zoals het project Eigen Warmte Balk. 

Wij zijn een belangrijke stakeholder in de samenwerking Missy Wetterwaarmte (de provincie Fryslân, Wetterskip Fryslân, gemeente Leeuwarden, gemeente Súdwest-Fryslân, gemeente De Fryske Marren en gemeente Terschelling. Dit programma heeft als doel om de kennis op gebied van aquathermie te vergroten, zodat aquathermie een mogelijke oplossing kan bieden voor de aardgasvrije gebouwde omgeving. Q1 2024 is gestart met extra ondersteuning binnen het missyteam. Deze ondersteuning heeft als doel om de kennis die vergaard wordt beter te borgen, maar vooral ook deze beter beschikbaar maken voor externe partijen. Denk hierbij aan lokale initiatieven of andere Friese overheden. Daarnaast is extra technische kennis toegevoegd aan het missyteam om de specifieke potentie van aquathermie binnen de provincie Friesland inzichtelijk te maken wat moet leiden tot betere afwegingen op bestuurlijk niveau. 

Vanuit de deelname van DFM aan het Interregprogramma WaterWarmth zijn middelen beschikbaar voor DFM voor verder onderzoek naar aquathermie met startdorp Terherne als casus. 

Meetlat biodiversiteit/monitoring biodiversiteit  
Wij werken met de meetlat biodiversiteit. Aan de hand van de meetlat biodiversiteit wordt gekeken hoe de huidige biodiversiteit is, alvorens gestart wordt met renovatie. We meten waar de biodiversiteit al goed is en op welke plekken het kan worden vergroot. Daarnaast onderzoeken we met welke middelen wij nog meer de biodiversiteit kunnen monitoren, zodat we kunnen gaan vastleggen welke impact de interventies hebben op de biodiversiteit.  

Gebiedsplan voor invasieve exoten met subsidie van de provincie Fryslân 
We bestrijden al jaren invasieve exoten om schade te voorkomen en de biodiversiteit te vergroten. Het gaat om de Japanse duizendknoop, de gevlekte en gestreepte rivierkreeft, de berenklauw, de grote waternavel en de reuzenbalsemien. We willen onze aanpak verbeteren en overgaan tot beheersen. Dit doen we door de invasieve exoten goed in kaart te brengen. Daartoe hebben wij een gebiedsplan opgesteld gesubsidieerd door de provincie. Aan de hand van dit gebiedsplan kijken wij waar en hoe wij de invasieve exoten kunnen beheersen zodat we in de toekomst minder hoeven te bestrijden. De rode Amerikaanse rivierkreeft komt nog niet in onze gemeente voor, maar is al wel gesignaleerd in de provincie Overijssel en in Leeuwarden. Het Wetterskip is nog tot 2025 bezig met een inventarisatie en maken aan de hand daarvan een plan van aanpak. Wij zijn momenteel bezig met het opstarten van een plan waar we preventieve maatregelen in opnemen.  

Groene schoolpleinen 
Onze bestaande regeling groenblauwe maatregelen is uitgebreid zodat er nu voor scholen ook mogelijkheden zijn om voor subsidie in aanmerking te komen. Om dit te vieren konden scholen aangeven een gratis boom op het plein te willen. Hiervan hebben 15 scholen gebruik gemaakt. Daarnaast is er in Joure een Tiny forest geplant samen met het Instituut voor Natuureducatie en duurzaamheid, waarbij de kinderen van de buitenschoolse opvang en 2 scholen een jaar lang boswachter zijn.  

Begraafplaatsen  
Twee studenten van Van Hall Larenstein doen onderzoek naar mogelijkheden voor meer biodiversiteit op de begraafplaatsen. Ze onderzoeken welke kansen er liggen op onze begraafplaatsen om de biodiversiteit te vergroten, waarbij het beeld op de begraafplaats verzorgd blijft en de veiligheid gewaarborgd.  

Bomenbeleidsplan 
Wij leggen het bomenbeleidsplan in Q3 aan u voor. In dit beleidsplan Met dit bomenbeleidsplan wordt gestreefd naar een kwalitatief hoogwaardig bomenbestand, waarbij we investeren in het behouden van waardevolle bomen en het versterken van (bestaande) structuren 

Concreet betekent dit:  

• Het beschermen van waardevolle bomen en boomstructuren 
• Het versterken en ontwikkelen van een heldere en samenhangende bomenstructuur 
• Het vastleggen en oplossen van knelpunten omtrent inwoners en bomen 

• Het omschrijven van richtlijnen ten aanzien van bouwen bij bomen 
• Verscherpen van de huidige leidraad door middel van richtlijnen voor soortkeuze en plant-plaatsinrichting. 

Het plan heeft een looptijd van tien jaar; van 2024 tot en met 2034. Na vijf jaar, in 2029 wordt het bomenbeleidsplan geëvalueerd en indien nodig aangepast en opnieuw ter vaststelling aan de raad aangeboden. 

In Q1 hebben we besloten om de benodigde data om koppelkansen te identificeren zelf te actualiseren. Er zijn enkele externe partijen gesproken die ondersteunende tools en expertise kunnen bieden om deze koppelkansen te classificeren en prioriteren. 

Het wettelijke kader (water en bodem sturend bij ruimtelijke ordening) schrijft voor dat wij bij het opstellen van omgevingsplannen de (on)mogelijkheden van klimaatadaptief bouwen meenemen. We zijn bezig met het voorbereiden van het wijzigingsbesluit omgevingsplan Buitengebied ZuidWest. We brengen daarbij ook een duurzaam scenario in beeld dat uitgaat van klimaatadaptief bouwen. 

We zetten allerlei initiatieven en projecten op voor het tegengaan van verdroging, wateroverlast en hittestress binnen de bebouwde kom. Buiten de bebouwde kom is het noodzakelijk op te trekken met andere organisaties zoals het Wetterskip Fryslân. We gaan hiervoor in overleg met betrokken partijen en zetten in op een gezamenlijk op te stellen actieplan om tot concrete projecten en maatregelen te komen. In Q2 is het eerste overleg met de externe partijen. 

Wij doen mee aan de opdrachtgeversaanpak Friesland Bouwt Circulair voor circulair bouwen. Dit voorjaar is de aanbesteding voor BOSS (bewegen, ontmoeten, spelen en sporten) op de markt gebracht. Bij deze aanbesteding is de circulariteit van de speeltoestellen een belangrijk onderdeel.  

Wij zijn gestart met een opleidingstraject voor onze medewerkers op het gebied van circulair inkopen en aanbesteden.  

CO2-prestatieladder 
De Fryske Marren maakt gebruik van de CO2-prestatieladder om zicht te houden op het behalen van onze doelstellingen om CO2-emissie te reduceren. We zijn gecertificeerd voor niveau 4. Dit voorjaar zijn we gestart met de voorbereidingen voor de jaarlijkse audit voor de CO2-prestatieladder.  

Tûk Wenjen  
Wij ontwikkelen Tûk Wenjen verder als platform richting een overkoepelend aanbod voor energiebesparing voor inwoners. We werken verder aan de ontwikkeling van aanvullende diensten en producten, zoals het isolatieplan en ondersteuning bij aanvragen van subsidies. 

Fixteams  
We zijn vanaf de start van 2024 aan de slag gegaan om energiebesparende maatregelen in bestaande woningen aan te brengen. In de eerste drie maanden van 2024 zijn vrijwillige fixteams bij 181 huishoudens (129 koop- en 52 huurwoningen) langsgegaan om voor € 50 aan maatregelen door te voeren.  

Witgoedruil  
In de eerste drie maanden van 2024 hebben 61 inwoners een aanvraag voor een energiezuinig witgoedapparaat gedaan. 36 aanvragen zijn volledig afgerond, waarmee het totaal op 418 verwisselde apparaten uitkomt. 

Grootschalige isolatie slecht geïsoleerde woningen (Lokale Aanpak Isolatie) 
Vanuit het Rijk hebben wij een specifieke uitkering (SPUK) ontvangen voor een lokale aanpak isolatie (LAI) om slecht geïsoleerde woningen te isoleren. We werken aan het opstellen van een subsidieregeling voor het realiseren van isolatiemaatregelen voor woningeigenaren met een slecht geïsoleerde woning (label D of slechter). Vanuit de provincie krijgen huishoudens met grotere kans op energiearmoede daar een extra geldbedrag bovenop.  

We benaderen onze dorpen en stad actief: Tuk Wenjen, energiecoach, FixTeams, energiecoöperaties. We faciliteren initiatiefnemers die een bijdrage willen leveren aan het behalen van onze duurzame doelstellingen. Afgelopen kwartaal hebben we meer dan 200 inwoners kunnen faciliteren. 

Steenbreek  
Op 21 maart is de aftrap gegeven door de burgemeester om mee te doen met NK Tegelwippen. Dit loopt van 21 maart tot 31 oktober. Het is bedoeld om inwoners bewust te maken van het voordeel van groen in de tuin. De tegels die zij uit hun tuin halen kunnen ze gratis inleveren op de milieustraat. We verloten regelmatig een tegeltuin-pakket onder de inleveraars. 

Naar verwachting nemen we in Q2 2024 een besluit over het uitvoeringsprogramma sociale duurzaamheid. Hierin zal een uitwerking staan van de verschillende thema's binnen sociale duurzaamheid. Het thema ‘betaalbare en inclusieve energietransitie’ loopt al met de aanpak van energiearmoede. Een ander denkbaar thema is een ‘gezond en duurzaam voedselsysteem’. De gedachte is om de andere thema's op te pakken binnen de lopende processen in de organisatie, waarbinnen (sociale) duurzaamheid een stevigere positie moet krijgen. Maar zoals aangegeven, wij moeten nog een besluit over nemen over het uitvoeringsprogramma. 

Op dit moment hebben wij voor 15 gebouwen die opgenomen zijn in de routekaart, gedetailleerde plannen voor verduurzaming op laten stellen. Momenteel bespreken we de gevolgen van de werkzaamheden met de gebruikers van de gebouwen die voor 2024 op de planning staan.  

Een startnotitie Erfgoednota is in voorbereiding. Deze startnotitie beschrijft de kaders en randvoorwaarden die belangrijk zijn voor de totstandkoming van de erfgoednota. We leggen de startnotitie Erfgoednota in Q4 ter besluitvorming aan de raad voor.   

Om goed inzicht te krijgen in de huidige stand van zaken en de verwachtingen voor de toekomst, zijn in het voorjaar uitgebreide gesprekken gevoerd met kerkeigenaren. De input vanuit deze gesprekken nemen wij mee bij het opstellen van de Kerkenvisie. Wij leggen de Kerkenvisie in Q4 2024 ter besluitvorming aan de raad voor.  

De voorbereidingen voor de onderhoudswerkzaamheden aan de Harddraversweg zijn dit voorjaar afgerond. Door middel van gelden uit de Fyts!mpuls en de risicoanalyse kunnen we werk met werk maken. We gaan fietssuggestiestroken realiseren op de wegvakken en (visuele) kruispuntplateaus op de kruispunten en een veilige oversteekplaats voor voetgangers. 

Op 27 maart hebben wij de provinciale aftrap Doortrappen georganiseerd in Bakhuizen. Doortrappen staat voor zo lang en zo veilig mogelijk fietsen. In samenwerking met Sociaal Werk De Kear hebben we een mooie doortraproute uitgestippeld en gezamenlijk, met een fietsgroep, deze route gefietst in het mooie Gaasterlân.  

Zoals gerapporteerd in de jaarrapportage 2023 is het busvervoer voor 2024 – 2034 aanbesteed. Qbuzz heeft de voorlopige gunning gekregen. Arriva is in bezwaar gegaan tegen deze beslissing van de provincie. De hoorzitting heeft plaatsgevonden en het is nu aan de provincie om een beslissing op bezwaar te nemen. Wij blijven de ontwikkeling omtrent het openbaar (bus)vervoer op de voet volgen. 

Groenvisie 
Om het wonen in onze dorpen en stad aantrekkelijk te houden zorgen wij dat het binnen de bebouwde kom veilig en netjes is. Vanaf april zijn de wijkteams uitgebreid zodat wij de doelen van de groenvisie en het daarin genoemde onderhoudsniveau kunnen halen. 

We openen binnenkort een vierde opvanglocatie voor Oekraïense ontheemden met het hotel “Het Tjeukemeer” in Delfstrahuizen. Hier vangen we circa 80 ontheemden op. In totaal hebben we 310 opvangplekken gerealiseerd. Hiermee voldoen we aan onze taakstelling.